Lợi ích của việc ở một mình tới sức khỏe tinh thần

   Nhu cầu xã hội là một trong 5 nhu cầu cơ bản của con người, thể hiện sự cần thiết của việc giao tiếp và tương tác với người khác. Tuy nhiên, trên thực tế, bên cạnh những lúc giao tiếp và duy trì các kết nối xã hội thì thời gian ở một mình (hay thời gian riêng tư, thời gian dành cho bản thân) cũng vô cùng quan trọng với sức khỏe tinh thần. Trong bài viết này, mời bạn cùng tìm hiểu lợi ích của thời gian ở một mình với sức khỏe tinh thần của chúng ta.

Ở một mình mang lại những lợi ích gì cho sức khỏe tinh thần?

Lợi ích của việc ở một mình tới sức khỏe tinh thần

Có thời gian tập trung vào bản thân mình

   Dành thời gian ở một mình sẽ cho bạn cơ hội để thoát khỏi những áp lực xã hội và tập trung khai thác các suy nghĩ, cảm xúc và trải nghiệm của chính bản thân mình. Điều này sẽ giúp bạn hiểu rõ về bản thân hơn, hiểu được mình đang có gì và cần gì, muốn trở thành con người thế nào, cần làm gì tiếp theo. Có một mục tiêu và con đường rõ ràng giúp bạn không bị chơi với, bất an trước những gì đã - đang và sắp xảy ra ngoài xã hội.

   Ở một mình cũng giúp bạn có thể khám phá niềm đam mê của chính mình mà không bị can thiệp, không bị áp đặt. Đây là lúc mà bạn thử những điều mới, làm những thứ bạn yêu thích, tiếp thu các kiến thức mới hay thậm chí là thể hiện bản thân mình theo một cách hoàn toàn khác. Thay vì lo lắng về nhu cầu, sở thích và quan điểm của người khác, thời gian riêng tư này sẽ giúp bạn tập trung vào bản thân mình.

Giúp bạn bổ sung thêm năng lượng xã hội

   Ở một mình thường có xu hướng bị nhìn nhận dưới góc độ tiêu cực là cô đơn hay bị cô lập. Tuy nhiên, trên thực tế thì những người sống một mình lại có đời sống xã hội phong phú hơn và nhiều năng lượng xã hội hơn những người sống chung với người khác. Điều này đã được nhà xã hội học Eric Klineberg viết trong cuốn sách “Going Solo”. Cuốn sách cho biết cứ bảy người trưởng thành ở Mỹ thì có một người sống một mình. Những người này không những không cô đơn mà còn có đời sống xã hội phong phú hơn.

Giảm căng thẳng

   Khi ở một mình, bạn sẽ được giảm căng thẳng bằng cách giúp tâm trí chúng ta được nghỉ ngơi, tránh những kích thích và hoạt động liên tục. Bởi ngay cả khi chúng ta ở bên cạnh những người mà chúng ta yêu thích thì vẫn có những kỳ vọng và chuẩn mực nhất định đòi hỏi chúng ta phải lưu ý. Việc tránh xa những quy tắc và nghĩa vụ này trong thời gian ngắn sẽ giúp bạn bớt stress, căng thẳng.

Cải thiện các mối quan hệ

   Dành thời gian ở một mình sẽ giúp bạn cải thiện các mối quan hệ. Bằng cách dành thời gian cho bản thân, bạn sẽ hiểu rõ hơn về con người bạn và những gì bạn mong muốn trong cuộc sống, bạn cũng biết rằng bạn cần một mối quan hệ như thế nào, bạn cũng có thời gian để đánh giá các mối quan hệ của mình xem mối quan hệ nào là tiêu cực và tích cực, từ đó có sự lựa chọn phù hợp.

   Ngoài ra, sự đồng cảm với những người xung quanh cũng sẽ được cải thiện khi bạn ở một mình, đây là một yếu tố quan trọng giúp bạn xây dựng những mối quan hệ gắn kết hơn. Nếu không thể dành thời gian ở riêng một mình thì việc giảm các thiết bị thông tin cũng rất hữu ích. Trong một nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng khi các thanh thiếu niên không sử dụng thiết bị thông tin trong vòng 5 ngày thì khả năng diễn giải cảm xúc và nét mặt của họ đã được cải thiện đáng kể.

Cải thiện sự tập trung và trí nhớ

   Một nghiên cứu trên tạp chí Bản tin tâm lý đã cho thấy, khi làm việc nhóm thì khả năng tập trung và ghi nhớ của các cá nhân kém hơn so với việc họ tự ghi nhớ khi làm việc một mình. Nguyên nhân do họ cho rằng những người khác sẽ giúp họ bổ sung những phần họ không nhớ được, từ đó họ không tập trung và nỗ lực để ghi nhớ. Làm việc một mình giúp bạn dành hết năng suất cho công việc, từ đó giúp cải thiện khả năng ghi nhớ và hồi tưởng.

Ở một mình giúp bạn cải thiện sự tập trung và trí nhớ.

Tăng cường sự sáng tạo

   Thời gian ở một mình là cơ hội để bạn thảnh thơi và tăng cường khả năng sáng tạo của bản thân mình mà không cần quan tâm và tương tác với người khác. Các nghiên cứu đã chứng minh điều đó. Một nghiên cứu cho thấy những người có xu hướng dành thời gian ở một mình thường là những người có tính sáng tạo cao. Trong một nghiên cứu khác năm 2020 trên tạp chí Nature Communications, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc ở một mình đã dẫn đến các mạch thần kinh liên quan đến trí tưởng tượng tăng cường hoạt động. Khi thiếu sự kích thích xã hội, não sẽ tăng cường mạng lưới thần kinh sáng tạo để lấp đầy các khoảng trống này.

   Nghiên cứu phát hiện ra rằng mọi người thường giải quyết các vấn đề khó khăn tốt hơn khi họ tự mình làm việc.

Dấu hiệu cho thấy bạn đang cần thời gian ở một mình

Bạn cần dành thời gian cho bản thân khi có các dấu hiệu của căng thẳng tâm lý, như:

• Dễ cáu kỉnh, kích động và tức giận với người khác vì những vấn đề nhỏ: Nếu bạn bị mất bình tĩnh trong hầu hết mọi việc hoặc cảm thấy khó chịu với tất cả mọi thứ và mọi người xung quanh thì bạn nên dành thời gian để nghỉ ngơi, ở một mình.
• Bạn cảm thấy mệt mỏi và kiệt sức: Nếu sự mệt mỏi của bạn không đỡ hơn dù bạn đã nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc thì đây chính là lúc mà bạn nên dành thời gian để tách bản thân ra khỏi những thứ làm tiêu hao năng lượng.
• Bạn không cảm thấy hứng thú với mọi thứ: Bạn có thấy những thứ xung quanh đang trở nên nhàm chán và không còn thú vị nữa: Công việc bạn từng yêu thích, món ăn bạn muốn ăn,... Bạn có thể đã dành quá nhiều thời gian cho người khác khiến bạn không còn thời gian để tận hưởng những việc mình đang làm.
• Lúc nào bạn cũng vội vàng: Nếu bạn cảm thấy mình lúc nào cũng vội vàng, quay cuồng trong một núi công việc, bộ não không có đủ thời gian để nghỉ ngơi thì đây là lúc bạn cần thời gian để chậm lại.
• Bạn cảm thấy khó tập trung trong công việc hay bất kỳ điều gì.
• Bạn bắt đầu cảm thấy lo lắng và căng thẳng khi tiếp xúc với người khác.

   Một thời gian ngắn ở một mình sẽ giúp bạn phục hồi đáng kể bất kỳ dấu hiệu nào ở trên đây. Trong một nghiên cứu, những người dành khoảng 11% thời gian ở một mình sẽ ít cảm thấy tiêu cực hơn khi tiếp xúc với những trải nghiệm xã hội khó khăn hơn sau đó.

Làm sao để có thời gian ở một mình hữu ích?

Khó khăn thường gặp phải khi bạn muốn ở một mình

Một số người có thể gặp phải những khó khăn sau khi ở một mình:

• Không quen với việc ở một mình: Có những người đã quen với việc ở cạnh người khác. Nếu phải ở một mình một cách đột ngột, họ sẽ cảm thấy mình bị mất kết nối hay bị cô lập.
• Chìm trong những suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực: Trong những trường hợp khác, việc ở một mình và tập trung vào bản thân mình có thể khiến một số người chìm trong những suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực.

Làm thế nào để có thời gian ở một mình?

   Để có thời gian ở một mình, bạn nên thực hiện các bước sau:

• Chọn thời gian phù hợp: Bạn hãy xác định thời gian hợp lý để dành riêng cho bản thân mình, lên kế hoạch phù hợp để đảm bảo rằng nó không làm ảnh hưởng quá nhiều đến những công việc khác của bạn. Ngoài ra, bạn cũng nên báo cho người khác biết để họ không làm phiền bạn trong thời gian đó.
• Tắt mạng xã hội: Bạn hãy loại bỏ những thứ có khả năng sẽ làm phiền bạn trong thời gian riêng tư này, đặc biệt là mạng xã hội vì nó có thể gây ra sự so sánh trên mạng xã hội. Thay vì việc dành thời gian để ý đến việc người khác đang làm thì bạn nên tập trung vào suy nghĩ và sở thích của bản thân mình.
• Lên kế hoạch làm gì đó: Không phải ai cũng thoải mái với việc chỉ ở một mình và không làm gì cả, điều này cũng khiến bạn dễ chìm vào những suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực. Vì vậy, bạn nên lập kế hoạch cho thời gian riêng tư của mình, ví dụ như là lên kế hoạch cho tương lai, làm những việc bạn thích, dọn dẹp nhà cửa, đi dạo một mình,...
• Ở một mình với người khác: Nếu bạn cảm thấy buồn chán khi ở một mình trong một không gian thì bạn hãy thử “ở một mình với người khác”, ví dụ như đọc sách ở thư viện, vẽ tranh ở công viên, viết ở quán cà phê,...

Ngồi đọc sách một mình trong quán cà phê.

   Hy vọng bài viết này đã giúp bạn đọc nắm được các lợi ích trên sức khỏe tinh thần của việc dành thời gian ở một mình. Nếu bạn chưa quen với việc ở một mình thì bạn có thể bắt đầu với những khoảng thời gian nhỏ để tập trung vào một nhiệm vụ cụ thể nào đó. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết!