Tìm hiểu thuốc chống trầm cảm ức chế tái hấp thu serotonin và norepinephrine

   Hiện nay có nhiều nhóm thuốc được sử dụng để điều trị trầm cảm. Trong đó, nhóm thuốc chống trầm cảm ức chế tái hấp thu trên serotonin và norepinephrine (SNRI) là nhóm thuốc phổ biến được nhiều bác sĩ chỉ định. Mời bạn cùng tìm hiểu về nhóm thuốc này nhé!

Cơ chế tác dụng thuốc chống trầm cảm SNRI

   Thuốc  ức chế tái hấp thu serotonin và norepinephrine (SNRI) là nhóm thuốc có tác dụng làm tăng nồng độ serotonin và norepinephrine bằng cách ức chế sự tái hấp thu của chúng.

   Cả hai chất dẫn truyền thần kinh này đều đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh tâm trạng, giấc ngủ và trí nhớ của bạn, cụ thể:

• Serotonin: Đây là chất dẫn truyền thần kinh điều chỉnh tâm trạng, giúp bạn cảm thấy dễ chịu, sảng khoái, hạnh phúc hơn. Nồng độ serotonin ở mức thấp khiến bạn thấy buồn bã, tự ti, lòng tự trọng thấp, khó ngủ, mệt mỏi,...

• Norepinephrine: Làm tăng sự tỉnh táo, kích thích và chú ý. Chất dẫn truyền này được giải phóng vào máu khi chúng ta phải đối mặt với một tình huống căng thẳng. Norepinephrine hoạt động như một hormone gây căng thẳng.

Thuốc chống trầm cảm SNRI thường được sử dụng là gì?

Những loại thuốc thuộc nhóm này thường được sử dụng như:

• Thuốc duloxetine (Cymbalta): Đây là thuốc chống trầm cảm mới, thường được chỉ định cho các trường hợp bị lo âu, trầm cảm. Bên cạnh đó, thuốc này còn có tác dụng giảm đau cho người bệnh ung thư, giảm đau dây thần kinh đối với người bệnh tiểu đường.
• Thuốc desvenlafaxine (Pristiq, Khedezla): Hoạt chất này chỉ được bào chế dạng viên nén giải phóng. Thuốc được sử dụng nhiều trong các trường hợp bị trầm cảm nặng, giúp giảm bớt các cảm giác buồn chán, mất hứng thú, suy nghĩ tiêu cực, ngăn ngừa tình trạng tự sát.
• Thuốc venlafaxine (Effexor XR): Venlafaxine có tác dụng cải thiện tâm trạng, tăng năng lượng, giảm bớt triệu chứng lo lắng, sợ hãi, suy nghĩ bi quan  cho người bệnh trầm cảm, rối loạn lo âu, hoảng sợ quá mức.
• Thuốc levomilnacipran (Fetzima): Thuốc có tác dụng cải thiện tâm trạng, giấc ngủ, giảm bớt phiền muộn, lo âu, tiêu cực.

Duloxetine là thuốc chống trầm cảm SNRI.

Chỉ định của SNRI

Chỉ định chính

   Các SNRI sau đây được FDA chấp thuận để điều trị các cơn trầm cảm nặng:

• Desvenlafaxine.
• Duloxetine.
• Levomilnacipran.
• Venlafaxine.

Chỉ định riêng

      Milnacipran chỉ được FDA chấp thuận để điều trị các triệu chứng đau cơ xơ hóa.

      Duloxetine được FDA chấp thuận để giúp điều trị:

• Rối loạn lo âu .
• Đau dây thần kinh do biến chứng tiểu đường.
• Đau cơ xơ hóa.
• Đau cơ xương mãn tính .

      Venlafaxine được FDA chấp thuận để giúp điều trị:

• Rối loạn lo âu lan tỏa.
• Rối loạn lo âu xã hội .
• Rối loạn hoảng sợ.

Tác dụng phụ của SNRI là gì?

   Các SNRI hoạt động theo cùng một cơ chế nên thường gây ra các tác dụng phụ giống nhau.

   Các tác dụng phụ phổ biến nhất có thể xảy ra của SNRI bao gồm:

• Buồn nôn
• Khô miệng
• Chóng mặt
• Đau đầu
• Đổ quá nhiều mồ hôi

   Các tác dụng phụ ít gặp hơn có thể xảy ra có thể bao gồm:

• Mệt mỏi
• Táo bón
• Mất ngủ
• Thay đổi chức năng tình dục, chẳng hạn như giảm ham muốn tình dục, khó đạt cực khoái hoặc không thể duy trì sự cương cứng (rối loạn cương dương)
• Ăn mất ngon

   Một số tác dụng phụ riêng của từng thuốc là:

• Venlafaxine, desvenlafaxine và levomilnacipran có thể làm tăng huyết áp của người dùng.
• Duloxetine có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề về gan.

   Trước khi sử dụng, hãy hỏi bác sĩ điều trị về các tác dụng phụ có thể gặp phải.

Thuốc chống trầm cảm SNRI có thể gây rối loạn cương dương.

Thận trọng

Phụ nữ mang thai và cho con bú

   Hiện nay chưa có đủ thông tin về tính an toàn của SNRI với phụ nữ mang thai. Chúng có thể gây hại cho trẻ nhỏ, do đó bạn hãy trao đổi với bác sĩ nếu có ý định mang thai. Bạn không nên tự ý ngừng thuốc mà chưa có sự đồng ý của bác sĩ.

Nguy cơ tự tử

   Cũng như những thuốc chống trầm cảm khác, SNRIs có thể gia tăng suy nghĩ hoặc hành vi tự sát khi dùng thuốc ở trẻ em, thanh thiếu niên và thanh niên dưới 25 tuổi, đặc biệt là trong vài tuần đầu sau khi bắt đầu sử dụng hoặc khi thay đổi liều lượng.

   Bất kỳ ai dùng thuốc chống trầm cảm đều phải được theo dõi chặt chẽ để phát hiện dấu hiệu trầm cảm nặng hơn hoặc có hành vi bất thường. Nếu bạn hoặc ai đó bạn biết có ý định tự tử khi dùng thuốc chống trầm cảm, hãy liên hệ ngay với bác sĩ điều trị.

Ngừng thuốc

   Nếu bạn dừng SNRI đột ngột, bạn có nhiều khả năng gặp phải phản ứng giống hội chứng cai nghiện như:

• Các triệu chứng giống cúm (đổ mồ hôi, ớn lạnh, buồn nôn)
• Khó ngủ
• Kích động
• Lú lẫn
• Loạn thần.

   Do đó, nếu muốn ngừng thuốc, bạn hãy trao đổi với bác sĩ điều trị để được chỉ định ngừng thuốc từ từ.

   Mong rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nhóm thuốc chống cảm ức chế tái hấp thu serotonin và norepinephrine: Cơ chế, chỉ định, tác dụng phụ và tương tác thuốc. Nếu có dấu hiệu của bệnh trầm cảm, bạn hãy đến gặp các chuyên gia hoặc bác sĩ tâm lý để có phương hướng điều trị phù hợp. Chúc bạn sức khỏe!