Phân loại rối loạn lo âu và đặc điểm của từng loại

     Rối loạn lo âu được đặc trưng bởi tình trạng có cảm giác lo lắng, sợ hãi thái quá kèm theo những triệu chứng như hồi hộp, đánh trống ngực, vã mồ hôi… Nhưng bạn có biết, chứng bệnh này được chia thành từng loại khác nhau dựa trên đặc điểm triệu chứng và một số yếu tố khác. Bài viết sau đây là bản tổng hợp các phân loại rối loạn lo âu, mời bạn cùng theo dõi!

Rối loạn lo âu

Rối loạn lo âu được phân thành các dạng như sau:

Rối loạn lo âu lan tỏa (GAD)

    Rối loạn lo âu lan tỏa hay còn gọi là rối loạn lo âu tổng quát (GAD) thường liên quan đến cảm giác lo lắng hoặc sợ hãi dai dẳng, có thể cản trở cuộc sống hàng ngày. Nó không giống như thỉnh thoảng lo lắng về mọi thứ hoặc cảm thấy lo lắng trước các sự kiện quan trọng trong cuộc sống. Những người sống chung với GAD thường xuyên lo lắng trong nhiều tháng, thậm chí là nhiều năm.

Người mắc chứng rối loạn lo âu lan tỏa có những triệu chứng như: 

Rối loạn hoảng sợ (Panic Disorder)

   Những người mắc chứng rối loạn hoảng sợ sẽ thường xuyên có những cơn hoảng loạn xuất hiện một cách bất ngờ. Các cơn hoảng loạn có thể xảy ra thường xuyên vài lần một ngày hoặc hiếm khi vài lần một năm.

   Mỗi lần các cơn hoảng sợ xuất hiện, người bệnh đột ngột thấy sợ hãi, khó chịu, cảm giác mất kiểm soát ngay cả khi không có nguy hiểm hoặc không có nguyên nhân rõ ràng cùng với một số triệu chứng như:

Rối loạn hoảng sợ

Rối loạn lo âu xã hội (ám ảnh sợ xã hội)

   Rối loạn lo âu xã hội là một nỗi sợ hãi mãnh liệt, dai dẳng khi người bệnh sợ người khác nhìn vào mình, theo dõi và đánh giá. Với người bệnh, nỗi sợ hãi về các tình huống giao tiếp, tiếp xúc với người khác, đặc biệt là khi ở nơi đông người thì sẽ mãnh liệt đến mức dường như vượt quá tầm kiểm soát của họ. Đối với một số người, nỗi sợ hãi này có thể cản trở việc đi làm, đi học hoặc những hoạt động hàng ngày (đi chợ, đi chơi…).

   Một số triệu chứng thường gặp ở người mắc chứng rối loạn lo âu xã hội là: 

Rối loạn liên quan đến ám ảnh

   Rối loạn liên quan đến ám ảnh là nỗi sợ hãi tột độ hoặc ác cảm với một đối tượng hoặc tình huống cụ thể. Mặc dù đối tượng hoặc tình huống đó đúng là có thể khiến một người bình thường lo lắng. Nhưng người mắc chứng rối loạn lo âu này lại có nỗi sợ quá mức, không tương xứng với mối nguy hiểm thực sự do tình huống hoặc đối tượng gây ra.

   Những người mắc chứng ám ảnh sợ hãi:

Có một số loại ám ảnh và rối loạn liên quan đến dạng rối loạn lo âu này, đó là:

Ám ảnh sợ đặc hiệu (ám ảnh sợ cụ thể)

Những người mắc chứng ám ảnh sợ đặc hiệu có cảm giác sợ hãi hoặc cảm thấy lo lắng tột độ về những đối tượng hoặc tình huống cụ thể, có thể kể đến như: 

Ám ảnh sợ đặc hiệu

Chứng ám ảnh sợ khoảng trống

   Những người mắc chứng sợ khoảng trống có một nỗi sợ hãi mãnh liệt đối với hai hoặc nhiều tình huống sau:

    Những người mắc chứng sợ khoảng trống thường tránh những tình huống này, một phần vì họ nghĩ rằng khi có những cơn hoảng sợ, họ sẽ không thể rời đi và thoát khỏi nó.

   Ngoài ra, rối loạn lo âu xã hội (ám ảnh sợ xã hội) cũng được xếp vào 1 dạng của rối loạn liên quan đến ám ảnh.

Rối loạn lo âu chia ly (Separation Anxiety Disorder)

    Rối loạn lo âu chia ly thường gặp ở trẻ em hơn người trưởng thành. Tuy nhiên, người lớn cũng có thể mắc phải chứng rối loạn tâm thần này.

  Những người mắc chứng rối loạn lo âu chia ly sợ phải xa những người mà họ thân thiết (người thân, người yêu, bạn đời, bạn bè). Họ thường lo lắng rằng điều gì đó tồi tệ có thể xảy ra với những người thân yêu của họ khi họ không ở bên cạnh.

    Nỗi sợ hãi này khiến họ tránh ở một mình, luôn kè kè bên những người thân yêu, thậm chí là kiểm soát họ quá mức khi luôn muốn biết người thân của mình đang ở đâu, làm gì và đang an toàn hay không.

    Người bệnh cũng thường gặp phải ác mộng về việc bị chia cắt với người mình yêu thương. Hoặc, họ sẽ cảm thấy không khỏe, tim đập nhanh, mệt mỏi, thậm chí là ốm nặng khi sắp phải chia tay ai đó. 

Rối loạn lo âu chia ly

Không nói (câm) chọn lọc (Selective mutism)

    Một dạng rối loạn lo âu khá hiếm gặp đó là chứng không nói chọn lọc, thường bắt đầu khi trẻ dưới 5 tuổi.

   Chứng câm chọn lọc xảy ra khi bệnh nhân không thể nói được trong một số tình huống xã hội cụ thể (ví dụ như khi đi học hoặc khi ở nơi đông người). Tuy nhiên, khi ở với người thân và bạn bè, hoặc khi ở nhà thì trẻ vẫn có thể nói chuyện bình thường.

     Ở trẻ mắc chứng câm chọn lọc, chúng không phải cố tình từ chối nói chuyện mà là chúng thật sự không thể nói. Trẻ có cảm giác như bị “đông cứng” người lại. Chứng rối loạn lo âu này thường liên quan đến sự nhút nhát cực độ, sợ, xấu hổ với xã hội.

   Trên đây là những phân loại rối loạn lo âu cũng như đặc điểm của từng loại. Nếu bạn hoặc người thân đang mắc một trong những dạng rối loạn lo âu thì điều đầu tiên là cần đi khám sớm, sau đó áp dụng các phương pháp điều trị kịp thời, phù hợp để cải thiện bệnh hiệu quả.